سنگ مرمر از سنگ های زینتی و ساختمانی است که به دلیل ویژگی های خاص خود، توانسته است در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد. همین گستردگی استفاده، ضروری می سازد تا تأثیرات زیست محیطی استفاده از سنگ مرمر و تولید آن و پایداری محیط زیست مورد بررسی قرار گیرد.
پایداری محیط زیست امری بحث برانگیز در جهان امروز است و بدون تردید یکی از موارد مهمی است که انسان همواره با آن سروکار دارد. این موضوع بیشتر به چگونگی نگرش و برخورد با منابع انرژی و اثرات ناشی از مصرف انرژی و تعامل بین انواع انرژی مرتبط است.
در تفکر پایداری، چنانچه این سه مورد در یک فرآیند ارتباطی درست قرار بگیرند می توان به پایداری محیط زیست امیدوار بود؛ در حالیکه چنانچه این تعامل به درستی شکل نگیرد، طراحی و تولید پایداری نخواهیم داشت.
اصطلاح پایداری نخستین بار توسط کمیته جهانی گسترش محیط زیست به منظور برآوردن نیازهای عصر حاضر بدون به مخاطره انداختن منابع نسل های آینده عنوان شد.
این اصطلاح مفهومی عام بوده و در تمامی زمینه های مرتبط با محیط زندگی انسان، کاربرد دارد.
در واقع هدف از پایداری محیط زیست کاهش آسیب های محیطی، به حداقل رساندن منابع انرزی و هماهنگی با طبیعت و محیط زیست می باشد. ما در تفکر پایدار در پی آن هستیم در اقدامات مختلف تأثیرات منفی بر محیط زیست را کاهش دهیم. در خصوص انواع معادن سنگ و تولید و استخراج سنگ ها مفهوم پایداری معنا می یابد.
چرا که استخراج معادن و تولید سنگ ها باید به گونه ای باشد که محیط زیست و اکوسیستم گیاهی، جانوری، آب، هوا و خاک تحت تأثیر منفی فرایندهای مرتبط با فعالیت مورد نظر قرار نگیرد. در خصوص سنگ مرمر و معادن استخراج آن و فعالیت های مرتبط با تولید و فرآوری سنگ مرمر نیز این موضوع صادق می باشد. مهم ترین نکته ای که در خصوص تولید سنگ طبیعی به نسبت دیگر مصالح ساختمانی می توان به آن اشاره داشت آن است که تولید سنگ طبیعی همچون سنگ مرمر کربن کمتری را نسبت به سایر محصولات معدنی تولید می کند. بیشترین مقدار کربن تولیدی در مرحله تولید و حمل نهایی محصول اتفاق می افتد که می توان با انجام اقداماتی در راستای بهبود کارایی و اثربخشی تولید و مسیریابی حمل و نقل آن را کاهش داد.
تأثیر سنگ مرمر بر محیط زیست و پایداری آن
در خصوص تأثیرات سنگ مرمر بر محیط زیست به موارد چندی اشاره خواهد شد که در تمامی فرآیند تولید تا کاربرد سنگ مرمر قابل مشاهده می باشند. از جمله این موارد می توان به استخراج مواد اولیه، فرآیند تولید، مصرف انرژی و … اشاره کرد. در ادامه هر کدام از این موارد مورد بحث قرار خواهند گرفت.
روش ها و فنون استخراج پایدار و مسئولانه
سنگ مرمر شامل مجموعه ای از روش ها و فنون است که هدف آن ها کاهش تأثیرات منفی استخراج سنگ مرمر بر محیط زیست است. برخی از این روش ها عبارتند از:
- برنامه ریزی محیطی: انجام مطالعات محیطی جامع قبل از شروع فرآیند استخراج به منظور شناخت دقیق اثرات محیطی و ارائه برنامه ها و راهکارهایی برای کاهش آن ها.
- استفاده از فناوری های پاک: استفاده از فناوری های پاک و دستگاه های پیشرفته برای کاهش مصرف انرژی، حداقل کردن آلودگی هوا و آب و بهینه سازی فرآیندهای تولید.
- مدیریت پسماند: اجرای برنامه هایی برای جمع آوری، بازیافت و دفع ایمن پسماندهای معدنی و فرآیندی به منظور کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست.
- احترام به زیستگاه های محلی: حفظ و حراست از زیستگاه های محلی، جلوگیری از تخریب آن ها و اجرای اقداماتی برای حفظ تنوع زیستی و اکوسیستم های محیطی.
- انجام آموزش و آگاهی بخشی: آموزش و آگاهی بخشی به کارگران و مدیران معدن در خصوص روش های استخراج پایدار و مسئولانه و اهمیت حفظ محیط زیست.
- انجام ارزیابی های مداوم: انجام ارزیابی های مداوم بر تأثیرات محیطی فعالیت های استخراج سنگ مرمر و اجرای تغییرات و بهبودهای لازم به منظور کاهش تأثیرات منفی.
مدیریت ضایعات از دیگر مواردی است که می توان در زمینه پایداری محیط زیست و تأثیر فعالیت های مرتبط با معادن سنگ به ویژه سنگ مرمر به آن اشاره کرد.
سنگ ها در زمره صنایع با ضایعات اندک به شمار می آیند؛ چرا که دور ریز سنگ ها را می توان به عنوان مواد اولیه صنایع پایین دستی به کار برد. همچنین از آنجا که سنگ ها از دل طبیعت به دست می آیند، هیچگونه مواد مضری برای طبیعت نداشته و می توانند حتی قرن ها بعد به طبیعت بازگردند.
از نگاه مصرف کننده و طول عمر محصول نیز سنگ های طبیعی همچون مرمر به شرطی که به درستی مورد استفاده قرار گیرد، به مرور زمان بر زیبایی اش افزوده شده و تا قرن ها از بین نمی رود. بسیاری از ساختمان های تاریخی گویای این موضوع هستند.
لذا با اجرای روش ها و فنون مرتبط با رعایت اصول پایداری می توان تأثیرات منفی استخراج سنگ ها به ویژه سنگ مرمر بر محیط زیست را به حداقل رساند و به حفظ پایداری محیط زیست کمک کرد.
تأثیر سنگ مرمر بر محیط زیست و پایداری آن
استخراج غیر استاندارد مواد اولیه
فرآیند استخراج مواد اولیه سنگ مرمر می تواند تأثیرات جدی بر محیط زیست داشته باشد که از جمله عبارتند از:
- تخریب زیست گاه های طبیعی: فرآیند استخراج سنگ مرمر ممکن است به تخریب یا تغییرات جدی در زیست گاه های طبیعی منطقه منجر شود. این تغییرات می تواند منجر به از بین رفتن گونه های محلی، کاهش تنوع زیستی و تخریب زیستگاه های مهم اکوسیستمی شود.
- آلودگی آب و خاک: در فرآیند استخراج سنگ مرمر، ممکن است آب های زیر زمینی و سطحی به طور مستقیم تحت تأثیر قرار گیرند. استفاده از مواد شیمیایی و انبساط معادن می تواند منجر به آلودگی آب و خاک شده و به شدت محیط زیست را تهدید کند.
- آلودگی هوا: فرآیند استخراج سنگ مرمر ممکن است باعث تولید ذرات معلق و آلاینده های هوا شود که به طور مستقیم بر کیفیت هوا و سلامتی انسان ها تأثیر می گذارد. این آلاینده ها می توانند عوارض جدی برای سلامت انسان ها و حیوانات منطقه داشته باشند.
- تغییرات منظر منطقه: استخراج سنگ مرمر ممکن است به تخریب مناظر زیبا و مناطق طبیعی منطقه منجر شود. این تغییرات ممکن است بر کاهش جذابیت گردشگری و تأثیرات منفی بر اقتصاد محلی منطقه منجر شود.
بنابراین اهمیت اجرای روش ها و فنون استخراج پایدار و مسئولانه در صنعت معدن و استخراج سنگ مرمر از اهمیت بالایی برخوردار است تا تأثیرات منفی بر محیط زیست کاهش یابد و استفاده بهینه از منابع طبیعی تضمین شود.
گروه کارخانجات و معادن سنگ مجلل شجره با تعهد به اصول توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی، فعالیت خود را در راستای اهدافی متعالی دنبال می‌کند.
- تعهد به کیفیت و نوآوری
- تعهد به کارآفرینی و توسعه پایدار
- تعهد به جامعه
- صیانت از سلامت و ایمنی کارکنان
- حفظ محیط زیست و رعایت الزامات زیست‌محیطی
گروه سنگ مجلل شجره با اتکا به تعهدات خود، در تلاش است تا به عنوان یک شرکت پیشرو در صنعت سنگ، نقشی سازنده در توسعه پایدار کشور ایفا کند.